سیاهدانه، یا «شونیز» (انگلیسی: Nigella Sativa) گیاهی یکساله و گلدار و بومی جنوب غربی آسیا است.
در ایران این گیاه بهویژه در اراک و اصفهان به فراوانی میروید.[۱] از دانهٔ این گیاه به عنوان دارو استفاده میشود.
سیاهدانه از راستهٔ گلهای ساعت (Ranunculales) و تیرهٔ آلالگان (Ranunculaceae) است. دانهاش دارای سیاهدانهاثر قاعدهآور، ضد کرم، ضد باکتری، مسهل و زیادکننده ترشحات شیر است.[۱]
سیاهدانه مزهای تلخ و ادویهای دارد با کمی تهمزهٔ توت فرنگی. از سیاهدانه در در مصارف دارویی استفاده میشود.
سیاهدانه، سیاه تخمه، سرنیچ سیاه، سنوخ سیاه، کمون اسود، شونیز، شونوز و کمون هندی[۲]
سیاه دانه و روغن آن موثرترین و مفیدترین چیزی است که برای تقریباً هر بیماریسیاهدانه، آلرژی یا حساسیت و حتی بیماریهای جدی مانند نفس تنگی (asthma)، دیابت، اختلالات در سیستم دفاعی بدن، زردی یا (Hepatit)، ایدز (AIDS) و حتی سرطان دارو میباشد[نیازمند منبع].
سیاه دانه طعمی تلخ دارد و به عنوان ادویهسیاهدانه در مواد غذایی به خصوص ترشیجات استفاده می شود.این دانه بومی جنوب غربی آسیاست و از قدیم به عنوان ضد انگل، ضد باکتری و مسهل استفاده می کردند. مصرف سیاه دانه برای زنان شیرده مفید است زیرا باعث افزایش ترشح شیر می شود. نام های دیگر سیاه دانه، سیاه تخمهسیاهدانه، سرنیچ سیاه، سنوخ سیاه، کمون اسود، شونیز، شونوز و کمون هندی است.
تحقیقات نشان داده است مواد معدنی و ویتامین های موجود در سیاه دانه در درمان دیابت، سل، بیماری های قلبی و عروقی، کم خونی و میگرن مفید است.
اسیدهای چرب ضروری فراوان موجود در سیاه دانه آن رسیاهدانها به نوعی مواد غذایی ضد سرطان تبدیل کرده که در حفظ سلامت پوست و مو نیز مفید است.
سیاه دانه آهن و پتاسیم فراوانی دارد و علاوه بر تقویت سیستم ایمنی بدن، باعث رفع مسمومیت خونی و یبوست می شود.
سیاه دانه دارای خواص بسیار زیادی از جمله در درمان سرطان ها، درمان زخم معده، نابودی سموم در کبد و نیز تنظیم سیستم گوارش بدن دارد.
افرادی که بعد از ابتلا به سرماخوردگی مدام عطسه می کنند می توانند جوشانده مخلوط سیاه دانه بوداده و روغن زیتون را به مدسیاهدانهت یک دقیقه روی پیشانی خود مرهم کنند. این مخلوط به آنها کمک می کند تا از شر عطسه ها خلاص شوند.
برخی از درمانگران طب سنتی بر این باسیاهدانهورند که سیاه دانه جویده شده و ترکیب شده با بزاق دهان موجب درمان زگیل می شود.
افراد مبتلا به سینوزیت بهتر است در فصل پاییز هفته ای یک بار از بخور سیاه دانه استفاده کنند.
مصرف سیاه دانه در وعده های غذایی برای خانم های سردمزاجی که شیر آنها برای نوزادشان کم است موثر است و به مرور موجب افزایش شیر آنها می شود.
این ماده قادر است سلولهای بتا که در بیماری های لوزالمعده دیابتی در حال مسیاهدانهردن هستند را تحریک کند. همچنین می تواند بدن افراد مسموم شده را توسط سلاح های شیمیایی بهبود بخشیده و MRSA را نابود سازد.
حال به برخی از راه های درمانی آن اشاره می شود:
سیاهدانه
دیابت نوع 2: مصرف تنها 2گرم سیاه دانه در روز میزان قند خون و هموگلوبین گلیکوزیه (HbA1C) را کاهش می دهد. همچنین قادر است عملکرد سلول بتا را افزایش داده، در حالی که مقاومت به انسولین را کم می کند.
عفونت با هلیکوباکتر پیلوری: خواص ضد تشنجی سیاه دانه به طور سنتی شناخته شده است. بر اساس مطالعات به عمل آمده برخی بیماری ها چون صرسیاهدانهع که در برابر داروهای مدرن مقاوم هستند، به راحتی با مصرف عصاره سسیاهدانهیاه دانه قابل درمان اند. چرا که این دانه ها قادرند تشنج را به طور عجیبی کاهش دهند.
فشار خون بالا: افراد مبتلا به این مشکل می توانند تنها طی مدت دو ماه درمان شوند. کافی است دوبار در روز 100 و سیاهدانه200 میلی گرم عصاره سیاه دانه را مصرف کنند.