رقص آذربایجان ایران جدیدترین و خفن ترین رقص های مجلسی سال 94 تاریخچه این رقص به دو تا سه هزار سال پیش از میلاد مسیح می رسد
رقص آذربایجان ایران جدیدترین و خفن ترین رقص های مجلسی سال 94 تاریخچه این رقص به دو تا سه هزار سال پیش از میلاد مسیح می رسد
جدیدترین و خفن ترین رقص های مجلسی سال 94
در ابتدا به منظور روشن کردن جایگاه انواع رقص در فرهنگ ایران بهتر است به یک طبقه بندی نسبی دست بزنیم . رقصندگان رقص های جدیدی که در دوره ی پهلوی ابداع شدند ( رقص ملی و باله ی ایرانی ) تمایل دارند نوع رقص خود را کلاسیک بنامند . به این ترتیب، آن ها هنر خود را از انواع دیگر رقص که عامیانه محسوب می شوند متمایز می کنند . اطلاق صفت کلاسیک به رقص ملی و باله ی ایرانی، که در صفحات آینده خواهیم گفت، سئوال برانگیز است و ما در این مورد به اختصار بحث خواهیم کرد . با این حال، این نوع رقص، چه واقعاً شایسته ی صفت کلاسیک باشد چه نباشد، از انواع دیگر رقص شهری در تهران به جهات بسیار متمایز می شود . ما این تمایز را اساس دسته بندی اولیه ی خود قرار داده ایم . از این منظر، در قدم اول می توان رقص ایرانی را با وجود گوناگونی وسیعی که منتج از تنوع فرهنگی نواحی مختلف است در دو نوع کلی کلاسیک و عامیانه طبقه بندی کرد . بدیهی است که در دل این تقسیم بندی انواع دیگری قرار می گیرند . در ضمن، ترجیح دادیم به علت تردیدی که در کلاسیک بودن نوع اول وجود دارد فعلاً آن را «موسوم به کلاسیک » بنامیم .
در شاخه ی عامیانه انواعی از رقص ها که توسط عامه ی مردم اجرا می شوند قرار می گیرند . با توجه به منطقه ای که رقص ها در آن جا اجرا می شوند ، مجدداً تقسیم بندی دیگری خواهیم داشت که تفکیک کننده ی رقص های روستاها و شهرستان ها از رقص های پایتخت است . رقص های روستاها و شهرستان ها همان رقص های محلی اند که مورد بحث این مقاله نیستند و تنها انواعی از رقص ها که از ابتدای قرن حاضر در تهران اجرا می شده اند تحت عنوان رقص عامیانه ی شهری مورد بحث قرار می گیرند . منظور از رقص عامیانه ی شهری ( حوزه ی تهران ) همان رقص هایی است که در نمایش های تخت حوضی اجرا می شده اند و « رقص روحوضی » یا « رقص مطربی » نامیده می شوند.
رقص یکی از قدیمی ترین هنرهای آدمی است. ولی رقص چیه؟ .... انواع آن چیه؟ .... جزو هنرهای نمایشی بودن؟... تاریخچه آن در ایران و در جهان چیه؟... ارتباطش با تئاتر؟ و ... این موضاعاتی است که اگر وقت اجازه بده تو تایپیکای مختلف بهشون بپردازیم .
تو این تایپیک در مورد خود رقص و اینکه اصولا رقص چیه و یا انواع اون چیه مطلب می زاریم.
دوستان دقت کنند که اگه مطلبی می زارن منبع اون رو هم بگن تا همه بهتر بتونیم ازش استفاده کنیم.
به نظر من رقص یعنی زندگی
یعنی تخلیه ی همه ی هیجانات درونی به شیوه ی مفید
من منبعی ندارم اما به نظر خودم رقص میتونه یه حرکت ارامش بخش باشه
مخصوص رقص باله
رقص پدیدهای است که از آغاز تا امروز در تمام جوامع بشری وجود داشته است،به نحوی که میتوان گفت هیچ جامعه انسانی بدون رقص وجود ندارد.
شیوههای اجرای رقص و دلایلی که رقص به خاطر آن انجام میشود اطلاعات بسیار متنوعی درباره نحوه زندگی و تفکر اقوام در اختیار محققان قرار میهد.خیلیها،رقص را امری غریزی قلمداد میکنند و گفتهاند وقتی خبر خوشی به ما می رسد ما شادمانه میرقصیم و وقتی خبر اندوهبار میگیریم رقص ما نیز اندوهگین خواهد بود.
در یک کشور غریبه با رقصاندن دست،سر و صورت...خود سعی میکنیم دیگران ما را بفهمند.در کشورهای مختلف جهان حرکات بدنی ابزاری است برای فهماندن مقاصدمان به دیگران.البته اینها نوع خاصی از رقص است.برای درک بهتر موضوع باید به این پرسش پاسخ داد که رقص چیست؟
واژه رقص dance و رقصیدن dancing از واژه کهن آلمانی یعنی danson به معنای کش آمدن،دراز کشیدن و قدم بلند برداشتن آمده است. همهی رقصها از کش آمدن و آرام گرفتن ساخته شدهاند.در رقص عضلات کشیده میشوند و بعد آرام میگیرند.رقص پدیدهای دارای سازمان بوده و تنها دربردارندهی حرکت از روی احساسات و شادی نیست.اما پاسخ درست به این پرسش که رقص چیست.رقص عبارت است از شرح احساسات و عواطف یک فرد از طریق حرکاتی که با ریتم خاصی نظم یافته است،اینکه چرا رقص باید منظم،موزون و ریتم داشته باشد با اندکی توجه به محیط پیرامونی ما مشخص خواهد شد.قبل از اینکه هرموجود زندهای روی زمین خلق شود،به وجود آمدن جهان کهکشانها، ستارگان،سیارگان،ماه و...خلقی بزرگ و موزون در فضا بود.سیارگان به دور خورشیدهای خود و ماه به دور ستارگان خود میچرخیدند.حرکت سیاره ما،زمین به دور خود با ریتمی انجام میشود که حاصل آن به وجود آمدن شب و روز است.سپس هنگامی که سیارگان صاحب حیات، ظاهر شدند زمستان و تابستان خلق شد و ریتم رشد کردن و تغییرات گوناگون بعدی را ایجاد نمود.
این جهان مملو از تغییر در نسلهایی است که حیات خود را مدیون تپش قلبها و تنفس موزون ریههای آنها بود.شنا کردن،پرواز،دویدن و...حرکت موزون توأم با رقص انسان است که بر او حیاتبخش است.حتی موجودات حیوانی سالها قبل از انسان به رقصهایی موزون در طبیعت پرداختهاند.حرکات موزونی که در هرکدام از رقصها با حرکات زندگی و حیاتبخش آغاز میشد،مردمشناسان بسیاری رقصهای امروز قبایل ابتدایی را وابسته به رقصهای پرندگان میدانند.
رقص پدیدهای جهانی است.در اجتماعات گوناگون تفاوتهای مهمی از نظر شیوه اجرا و معنی متوجه رقص است.اینک باید دانست چه اتفاقاتی باعث تفاوت در رقصهای مناطق مختلف جهان میشود. تا حدودی نوع رقص علاوه بر شرایط فرهنگی و اجتماعی جامعه،تحت تأثیر محیط طبیعی افراد گروه قرار دارد.مقایسه زندگی خوشهچینان،صحرانشینان وصنعتگران به خوبی این نکته را به ما نشان میدهد.یکی در سبزهزار زندگی میکند یکی در کویر دیگری در کوه آن یکی در باغ و آخری در دنیای ماشینی. بنابراین تأثیر محیط بر جهانبینی افراد،آمال و آرزوها و پنداشتها و دریافتها انعکاس مهمی در رقص گروههای مختلف اجتماعات بشری از خود برجای میگذارد.میزان بارندگی،وجود دشتها و...در نوع رقصها دخالت دارند.مثلا رقصهای گروهی در مناطق کوهستانی که کمتر دشت وجود دارد ظاهر میشود(12: Haskell )اگر باران کافی برای کشت و زرع نمیآمد یا بلایایی دیگر متوجه انسان میشد،انسان از طریق تأسی به رقص میخواست موجبات رخداد امور مورد نیاز خود را مهیا سازد.انسان قبل از هرشکار به صورت لالبازی تقلیدی از شکار میکرد،این تقلید شامل کشتن شکار نیز میشد. احتمالا بسیاری از رقصهای جادویی ابتدایی در قلب پانتومیمهای آیینی رخ داده است.بنابراین رقص نه تنها از نظر جلوه بیرونی جذاب است بلکه به خاطر معانی همراه آن بسیار جالبتر و مهمتر میباشد.رقصها همیشه به سبک قدیمی خود به اجرا درمیآمدند تا افسونهای مورد نظر مفید واقع شوند.اما با تغییر در زندگی انسان چه از نظر کمی چه کیفی یعنی با بهبود یافتن وضع تولید،طرح عقاید و رسوم جدید،رواج بهبود وضع پول، پیدایش اوقات فراغت و حکومتها وضعت و نحوه رقصاه نیز تغییر کرد و حتی گاهی معانی آن هم عوض شد ولی از بین نرفت،بلکه شیوهها و معانی نو مطرح و به کار گرفته شد هرچند هنوز هم در جوامعی که با اکتشافات جدید سر و کاری ندارد مظاهری از رقصهای جادویی را سراغ داریم که برای مقابله با بلایای طبیعی به کار میروند.
رقص، هنگامی که در حال حرکت در یک سری از مراحل، به تنهایی و یا با دوست یا گروه ها ، معمولا در راه ارتباط حرکات به سرعت و ریتم موسیقی است.
انواع مختلفی از رقص وجود دارد از جمله: Belly dance رقص شکم-رقص سنتی-و eurhythmics رقص تناسب حرکات.
رقص محرك كارها و حركتهاي دسته جمعي و در نتيجه زاينده هم آهنگي و يگانگي يكههاي ( افارد) قبيلهها و خاندانها بود و چون همين يگانگي در كارهاي مادي، يگانگيهاي معنوي را بر انگيخت، از اينرو خواستار فراوان داشت و بخش بزرگي از كار و كوششهاي آنان را فرا مي گرفت ، چنانكه بسيراي از كارها از : نيايشخدايانو پرستش چيزهاي مقدس و جشنها وعروسيها و عزاها و طلب و بيم و اميدها با رقص توام بودو بگفته يك دانشمند مردم شناس: « آنچه كه امروزه بنظر مابازي و تفريح بشمار مي رود، براي انسان ابتدايي يك امر جدي بوده، آنها هنگامي كه برقص بر مي خاستند،تنها قصدشان خوشگذراني نبوده ، بلكه مي خواستند،به طبيعت و خدايان چيزهاي مفيد بياموزند يا تلقين كنند و بوسيله رقص طبيعت را بخواب مغناطيسي درآروده و بزمين دستور دهند تا حاصل خوبي ببار آورد».
كوتاه سخن آنكه،چون رقص براستي معناي گسترده تفريح و پديدآورندة سرور و شادي و لذت است، پس هر جا آدميي بوده، لذت و شادي بوده، رقص نيز بوده استو ما درريشهها و بنيادهاي تمدن و فرهنگهر مردمي در جهان خحتي در وحشي ترين و ابتدايي ترين آنها رقص را بگوناگوني و فراواني مي بينيم و جا دارد بگوييم كه هيچ هنري نيست كه بهتر و بيشتر از رقص و رقصيدن، ويژگيهاي مردم جهان را نشان دهد.
جریان دوم شکلی از رقص است که به طور آشکاری از جوهرهی آیینی برخوردار است؛ رقصی که قرنهاست در سراسر آسیای میانه، بخشی از افغاستان و قسمتهایی از غرب شبه قاره هند رواج داشته و همچنین گروهها و اقوام پرشماری از ساکنان سواحل جنوب و جنوب شرقی ایران مبادرت میورزیده اند.
رقص در نواحی
عناوین رقص نواحی را از شمال البرز آغاز میکنیم.
گیلان: رقص مردانه گیلان در پی پیروزی کشتی گیران و نواختن رقاصی مقام یا رقصی مقام، توسط سرنا و نقاره از سوی مردان به اجرا در میآید. رقصنده دستها را بر کمر میگذارد و تنها با پیش و پس کردن پاها، به اجرای رقصی میپردازد که "پابازی" نام دارد. رقص رایج زنان این منطقه قاسم آبادی است. رقصنده دو لیوان یا استکان را با هر دست خود برداشته که در اصطلاح به آن دس سنج گفته میشود. در واقع تنظیم ریتم رقصنده، توسط ضربات استکانها یا اشیا فلزی دیگری صورت میگیرد. دیگر رقص زنانه این منطقه، رقص چراغ است که مجری با قرار دادن پایه چراغ گردسوز روشن بر دندانهای خود و ایجاد حالتی خاص، به رقص میپردازد. رقص در گیلان انفرادی است.
مازندران: سما، لاک سری سما یا چکه سما، تقریبا رایج ترین و در حال حاضر یگانه رقص همه مناطق طبری زبان است. این رقص، عموما به صورت فردی و گاه به صورت جمعی به اجرا در میآید. اگر چه سما رقصی زنانه است ولی گاه مردان نیز در اجرای رقص شرکت میکنند. لاک سری سما رقصی تند و پرشتاب است که با لرزش مواج و عمودی اعضای بدن همراه است. این رقص، عاری از فیگورهای متنوع است و در اجرای دسته جمعی آن، افراد رقصنده به طور مستقل و بدون ارتباط با یکدیگر عمل مینمایند. چکه سما اگر چه رقصی متعلق به شمال البرز است، اما در اکثر آبادیهای کوهستانی و کوهپایه ای جنوب البرز نیز مورد استفاده است.
کردستان، کرمانشاه و لرستان: رقص در کردستان، هریره نامیده میشود، نامی که در شمال خراسان با تحریف، به نوع خاصی از رقص گفته میشود. کردستان نیز از مناطق کم نظیر تنوع رقص در ایران محسوب میشود. رقصهای گروهی مردانه، زنانه و انفرادی از گونههای مختلف رقص در این منطقه هستند. در کرمانشاه نیز رقصهای سه چار، گردیان(گریان)، چپی، فتاپاشایی و خان امیری، تنها چند نمونه از مجموعه رقص این منطقه به شمار میآید. در لرستان نیز تنوع رقص قابل توجه است؛ علاوه بر شمشیربازی و ترکه بازی، نوعی چپی، همانند چپی کرمانشاهی نیز متداول است.
بلوچستان: در بلوچستان رقصهایی چون دولت، چاپ زابلی، رقص زابلی، گران چاپ، سه چاپ، کلمپور، چوچاپ، شمشیر بازی و دوچوبه رواج دارد. مرکزیت این گروه از رقصها در دلگان است. در منطقه میرجاوه نیز رقصهایی چون چاپ سرحدی، یک لت، دو لت و سه لت رایج است که همانند چوب بازی خراسانی است.
سواحل جنوبی: تا چند دهه پیش، در بنادر و سواحل جنوبی کشور، رقصهای متفاوتی رایج بوده است. معمول شدن انواع رقصهای عجیب و غریب و مفصل عربی و آفریقایی مانند رقصهای رزیف، کووایی، شابوری لافت و ذاکری از نمونه این گونه رقصها هستند.
آذربایجان: در آذربایجان گروه رقصندگان با انطباق تحرک و مهارتی مثال زدنی حرکاتی را به نمایش میگذارند که این درجه تعالی و ترتیب را به سختی میتوان در رقصهای دیگر اقوام فلات جستجو کرد. رقصندگان به گروههای متعدد و چند نفره تقسیم شده سپس هر یک به نوبت گوشه یا بخش خاصی از رقص خود را به اجرا در میآورند. ورزیدگی، چستی و چابکی، از ملزومات کار رقصندگان است."یاللی" بازگو کننده موضوعات تاریخی، مورد تجاوز قرار گرفتن، احساس خطر، بازگشت به خود و ایجاد وحدت برای دفاع است. "قایتاغی" در بردارنده مفاهیمیچون رفع اختلافات درونی، گرفتن دستور مقاومت و بیعت از سردسته، بسیج عمومیبرای راندن دشمن، سوار بر اسب به سوی میدان جنگ است."لزگی" با مضامینی چون جنگ، مبارزه با دشمنان در دو جبهه، رشادت و از جان گذشتگی، کسب پیروزی، شور و شوق پیروزی، وحدت و همبستگی ابدی همراه است.
خراسان: رقص چوب یا به گفته بومیان خراسان چوب بازی از رقصهای جمعی و پرتحرک است و حالات و پزهای آن، بر جنبههای رزمیو حماسی آن حکایت دارد. این بازی از آغاز تا پایان با سرنا و دهل همراهی میشود.
عشایر: در میان ایل قشقایی مشهورترین رقص هلی نام دارد که در سه قسمت و با سه ریتم متفاوت به اجرا در میآید. آخرین قسمت این رقص که دارای شتاب و سرعتی فوق العاده است به لکی و کلواری مشهور است. بختیاریها علاوه بر رقص چپی از دو نوع رقص حماسی سود میبرند که یکی از آنها با شمشیر و دیگری با ترکه است.
** آکادمی سانگیت ناتاک، یک نهاد ملی و دولتی هندی برای حفظ میراث رقص در سنت های هندی است. این آکادمی در سال 1952 آغاز به کار کرد و از همان ابتدا هدف اصلی آن حفظ و آموزش واشاعه ی هنر موسیقی، رقص و نمایش در هند بوده که از حمایت های دولتی بسیار فراوانی نیز برخوردار است. پس از افتتاح این مرکز، مدارس و آکادمی های بسیار دیگری نیز در مناطق مختلف هند آغاز به فعالیت کرده اند. در کنار فعالیت های اجرایی و آموزشی این مراکز کتابخانه، آرشیوهای صوتی و تصویری، جشنواره ها و لابراتوارهای پژوهشی بسیار زیادی نیز در هند بنیان گذاشته شده اند که هدف اصلی ِ تمامی آنها، حفظ میراث هنری هند است.
رقص و بی اس ام اس
به منظور احساس های فردی و اجتماعی و نیز برگزار کردن آئین ها اجرا می شود . هم چنین رقص می تواند بازنمایی اندیشه و نمایش داستانی معین با بهره گیری از هنر صحنه پردازی باشد ، مانند باله ی کلاسیک . رقص در ایران از نظر تاریخی و تمدن ، بازتابی از ویژگیها و روحیه اقوام مختلف ایرانی در رویارویی با جهان هستی است . رقص های . درون مایه رقص عشق است .عشقی که همه آفریده ها را به حرکت وا می دارد.
تاریخچه رقص در بی اس ام اس
تاریخ هنر گواه است که بشر از ابتدای خلقت به کمک رقص و ریتم موفق گردید به کارهای خود نظم بخشد . رقص و موسیقی به طبیعت آدمی جلوه انسانی می بخشد.
گزنفون در کوروش نامه به دوران ماد اشاره دارد و می نویسد که شاه خود نیز گاه گاه به پایکوبی و دست افشانی برمی خواسته است . همچنین در تاریخ شاهنشاهی هخامنشی نوشته اولمستد آمده است : سالی یک بار در جشن مهرگان فرمانروای هخامنشی می بایست میگساری کرده و رقص پارسیانه کند .. که این رقص بازمانده ای از رقص جنگی ادوار پیش از هخامنشی بوده است.
مروزه نیز با توجه به منشا دیرینه این هنر در ایران ، بسیاری از رسم های آئینی و فولکلوریک همراه با رقص است ، این گونه رقص ها همواره مورد توجه و احترام قوم ها و جامعه ها بوده اند .هم چنین امروزه در ایران انواع رقص های محلی ، شرقی ، کلاسیک و رقص های بین المللی اجرا می شود . رقص دسته بند «كاسوها» در هزاره سوم
محتوای رقص عشق است .عشقی كه كل كائنات را به حركت وا می دارد.
تاریخ هنر گواه است كه بشر از ابتدای خلقت به كمك رقص و ریتم موفق گردید
به كارهای خود نظم بخشد . رقص و موسیقی به طبیعت آدمی جلوه انسانی می بخشد
گزنفون در كوروش نامه به دوران ماد اشاره دارد و می نویسد كه شاه خود نیز گاه گاه به پایكوبی و دست افشانی برمی خواسته است . همچنین در تاریخ شاهنشاهی هخامنشی نوشته اولمستد آمده است : سالی یك بار در جشن مهرگان فرمانروای هخامنشی می بایست میگساری كرده و رقص پارسیانه كند .. كه این رقص بازمانده ای از رقص جنگی ادوار پیش از هخامنشی بوده است.
در ادامه به مرور رقص های می پردازیم از سایت بی اس ام اس :
معرفی انواع رقص ها
در این مطلب سعی کرده ایم با آوردن عکس های زیبا انواع رقص ایرانی را به شما معرفی نماییم
رقص لری
این نوع رقص بسیار زیبا و دسته جمعی می باشد و ویژگی های آن به شرح زیر است :
1- کوبیدن پا در آن به معنای وطن دوستی است
2-دستمال چرخاندن به معنای آزادگی می باشد
3-دست در دست هم قرار دادن به معنای وحدت و همبستگی است
4-یک در میان قرار گرفتن زن و مرد به معنای حقوق مساوی انان است
رقص کردی
این نوع رقص تمام ویژگی های رقص لری را دارد
همراه با رقص لری شناسنامه دار ترین رقص ایرانی است
همراه با حرکت شانه ها می باشد
رقص گرجی
این نوع رقص متعلق به مردم قفقاز است و بسیار انرژی بر می باشد
رقص آذربایجانی
تاریخچه این رقص به دو تا سه هزار سال پیش از میلاد مسیح می رسد
در آذربایجان ایران نیز بسیار رواج دارد
این رقص نوعی شادی موقع شکار و برداشت محصول بوده است
رقص سیستانی
رقص سیستانی شامل رقص های مختلفی است
رقص شمشیر یا به نوعی چوب بسیار پر طرفدار است
رقص، بر خلاف برخی از فعالیتهای انسان آغازین مانند ساخت ابزارهای سنگی، شکار نقاشی در غار و غیره، رقص هیج نوع جسم فیزیکی از خود به جای نمیگذارد. بنابراین صحبت کردن درباره زمان ورود رقص به فرهنگ بشر غیرممکن است. با این وجود، قطعاً رقص بخش مهمی از مراسم، تشریفات، جشنها و سرگرمی بدویترین تمدنهای بشر بودهاست. باستان شناسی ردپاهایی از رقص را در دوران قبل از تاریخ از جمله در نقاشیهای مقبرههای مصری در حدود ۳۳۰۰ پیش از میلاد و نقاشیهای پناهگاه صخرهای بیمبتکا در هند نشان میدهد.
یکی از بدویترین کاربردهای سازمانیافته رقص در بازگویی نمایشی داستانهای اساطیری بودهاست. در واقع قبل از معرفی زبانهای نوشتاری، رقص یکی از روشهای اصلی انتقال این داستانها از نسلی به نسل دیگر بود.
گرچه رقص و موسیقی به دوران قبل از تاریخ برمی گردند، معلوم نیست که کدام یک «زودتر» به وجود آمدهاست. با این وجود از آنجا که «ضربآهنگ» و «صدا» در نتیجه حرکت ایجاد میشوند و موسیقی میتواند حرکت را القا کند، به نظر میرسد که رابطه این دو (رقص و موسیقی) همواره به شکل همزیستی بودهاست.
بسیاری از شکلهای آغازین موسیقی و رقص با هم ایجاد و اجرا شدهاند. این تکامل دوگانه در دوران مختلف ادامه داشته و باعث ابداع گونههایی از رقص / موسیقی شدهاست، از جمله: دیسکو، سالسا، الکترونیکا و هیپهاپ. برخی از سبکهای موسیقی مانند موسیقی باروک و رقص باروک رقص موازی دارند، در حالی که سبکهای دیگر به طور جداگانه ایجاد شدند: موسیقی کلاسیک و باله کلاسیک.
هر چند رقص ایرانی همراه با موسیقی است، میتوان آن را به طور مستقل ارائه کرد یا از آهنگ خود رقص استفاده نمود (رقص پا). رقصهای همراه با موسیقی، بسته به سبک رقص ممکن است با موسیقی همزمان باشند یا نباشند. رقصی که بدون موسیقی اجرا میشود، «رقص با ریتم خود» نامیده میشود.
به افرادی که به انجام رقص میپردازند رقصنده میگویند و به خود کنش، رقصیدن یا رقص گفته میشود.
الف – رقصهای مذهبی:
آموزش رقص-منظور از این رقصها، حرکات پر شور در اوایش میباشد که به سماع معروف بوده و در تکایا اجرا میشود در این نوع رقص دراویش در عالم بیخودی حرکات سر و گردن خود را موسیقی ریتمیک هماهنگ کرده اصطلاحاً در وجد به سماع میپردازند.
ب – رقصهای محلی کوردی عشیرهای:
آموزش رقص-رقصهای محلی کردی را میتوان از ریشه دارترین و کهنترین رقصها دانست. هل پرین (حمله کردن) یا رقص کردی در گذشته صرفاً با هدف آماده سازی و تقویت نیروی جسمانی و روحی مردم مناطق کردنشین انجام میشد چرا که مردمان این مناطق در گذشتههای نه چندان دور همواره شاهد جنگهای قبیلهای بودند و همین امر حفظ و آمادگی همیشگی را طلب میکرد لذا مردمان این مناطق در وقفههای بین جنگها و به مناسبتهای مختلف دست در دست یکدیگر آمادگی رزمیو شور و همبستگی پولادین خویش را به رخ دشمنان میکشیدند.
رقص کردی را یک رقص رزمیمیدانند که دارای صلابت و متانتی خاص بوده و یاد آور یکپارچگی این مردمان غیور در تمامی ادوار میباشد.
در رقصهای کردی تمامی رقصندگان به سر گروه چشم دوخته و با ایجاد هماهنگی خاصی وحدت و یکپارچگی یک قوم ریشه دار را به تصویر میکشند برخی رقصهای کردی دارای ملودیهای خاصی بوده و توسط گروهی از زنان ومردان اجرا میشوند و در برخی از رقصها یکی از رقصندگان از دیگران اجرا شده و در وسط جمع به تنهایی به هنرنمایی میپردازند و در این حالت معمولاً رقصنده دو دستمال رنگی در دستها نگه داشته و با آنها بازی میکند که اصطلاحاً به این نوع رقص دو دستماله میگویند و بیشتر در کرمانشاه مرسوم است.
نمایشها و رقصهای کردی را میتوان به چند قسمت اصلی ذیل تقسیم کرد:
۱- گه ریان ۲- پشت پا ۳- هه لگرتن ۴- فه تاح پاشا۵- لب لان۶- چه پی ۷- زه زنگی ۸- شه لایی ۹- سی جار ۱۰- خان امیری
رقص گهریان :
آموزش رقص-رقص کردی گهریان:گهریان در زبان کردی به معنی گشت و گذار و راه رفتن بوده و حرکات مختص این رقص نیز معنای گشت و گذار در ذهن تداعی میکنند.
گه ریان دارای دو مقام بوده که یکی متعلق به مناطق روستایی و دیگری مناطق شهری میباشد این رقص نرم و آهسته و با لطافتی خاص شروع شده و به تدریج تندتر میشود. ملودی مربوط به این رقص با تنوع در ریتم و نوساناتی در اجرا تا پایان ادامه مییابد.
در این رقص در واقع تاثیر گشت و گذار در زندگی کردها به نمایش گذاشته میشود و تنوع ریتم در این رقص گویای تجربیاتی است که در گشت و گذار به دست میآیند و میتوان گفت این رقص زیبا تبلیغی است برای خوب نگریستن در اشیاء و طبیعت.
در این رقص کردی زندگی با فراز و نشیب و زیر و بم هایش به تصویر کشده شده و بر ضرورت بینایی و کسب تجربه برای رویارویی با رودخانه پر تلاطم زندگی تاکید میشود. این رقص، رقصندگان را برای رقصهای پر تحرک تر بعدی آماده میکند.
تقریباً در کل مناطق کردنشین ملودی این رقص به شکلی یکسان نواخته میشود و در این رقص نخستین حرکت با پای چپ آغاز شد و حرکت پای دیگر همواره با سر ضربهای دهل که معمولاً باریتم دو تایی اجرا میشوند عوض میشود.
رقص پشت پا:
رقص عربی پشت پا:پشت پا رقصی است که کمی تندتر از گه ریان اجرا شده و در بیشتر مناطق کردنشین مخصوص مردها میباشد رقص پشت پا همانطور که از نامش پیداست انسان را به هوشیاری و به کارگیری تجارب میخواند تا مبادا شخص در زندگی از کسی پشت پا بخورد.
رقص کردی ههلگرتن :
هه لگرتن در لغت به معنای بلند کردن چیزی میباشد. این رقص کردی بسیار پر جنب و جوش و شاد اجرا میشود که با شور و جنب و جوش بسیار به سوی هدف روانه است. ریتم تند ملودی مخصوص این رقص کردی هر گونه کسالت و خمودی را نفی کرده و بر اهمیت نشاط و هدفمندی در زندگی تاکید دارد.
رقص فتاح پاشایی :
فتاح از نظر لغوی به معنی جنبش و پایکوبی است.
ملودی این رقص کردی در سر تاسر کردستان به شکلی یکنواخت و با ریتمی تند اجرا میشود و لذا این رقص کردی بسیار پر جنب و جوش میباشد بیشتر مردم کردستان از این رقص استقبال میکنند. این رقص نشانگر انسانی است که به شکرانه کسب موفقیتها و استفاده از نعمتهای خداوندی خوشحالی خود را به نمایش گذاشته است.
رقص کردی لب لان :
این رقص با ریتمی نرم و آهسته پس از فتاح پاشا اجرا میشود و میتوان در آن لزوم تنوع در زندگی را مشاهده کرد. پس از اجرای پر جنب و جوش رقصها گه ریان، پشت پا، هه لگرتن و فتاح پاشا به ضرورت، رقصندگان لب لان میرقصند تا کمی استراحت کرده و تجدید قوا کنند رقص لب لان در واقع انسان را از غلبه احساسات زودگذر نهی کرده، وی را پس از طی مرحله ضروری شور و مستی به قلمرو تفکر دور اندیشی و باز نگری رهنمون میسازد در این رقص، شرکت کنندگان آرامش خاصی را احساس میکنند.
رقص کردی چهپی :
رقص چهپی همانطور که اسمش پیداست به معنای چپ میباشد ملودی این آهنگ با وزن دو تایی اجرا شده و در بیشتر مناطق کردنشین از جمله کرمانشاه، کردستان، سنجابی، بسیار از آن استقبال میشود.
فلسفه این رقصکردی قوت بخشیدن به قسمت چپ بدن میباشد چرا که معمولاً قسمت چپ بدن در انجام امور روزمره نقش کمتری داشته و به مرور زمان تنبل میشود و برای استفاده متعادل از تمامیت جسمانی همواره باید بکارگیری اعضاء سمت چپ بدن آنها را تقویت کرد.
به همین منظور در رقص چه پی قسمت چپ بدن تحرک بیشتری یافته و از خمودگی خارج میگردد. در منطقه کرمانشاه بیشتر زنها از این رقص استقبال میکنند.
رقص کردی زهنگی یا زندی :
در این رقص رقصندگان یک قدم به جلو گذاشته و سپس یک قدم به عقب میروند و این حالت تا پایان ادامه مییابد در این رقص ضرورت احتیاط، دور اندیشی و تجزیه و تحلیل عملکرد از جانب انسان به تصویر کشیده میشود. در واقع در این رقص سنجیده گام برداشتن تبلیغ میگردد.
رقص کردی شه لایی :